‘ik wil kopen’
Met een klap, of eigenlijk was het een zachte klik, sloeg Irina het kofferdeksel van haar Mercedes E 300 D dicht die een eind verderop in de straat geparkeerd stond, nadat ik mijn schilderij, voorzichtig, liefdevol en met lichte smart daarin had neergevlijd. En het was in diezelfde vijf seconden, of hoelang het ook geduurd had, het geruisloos mechanisch omhooggaan van de klep, het neerleggen op de met zwarte stof bedekte bodem en het duwtje van haar dichtberingde hand, met de nagels in een bevreemd roze, in die veertien seconden besefte ik dat ik niet alleen afscheid nam van mijn werkstuk, het schilderij van die Himalayaanse nachtelijke bergketen, maar dus ook van haar, dat het een afscheid was ook van haar en nu definitief.

Met dat: ‘ik wil kopen’ had ze mij weer teruggevonden, na meer dan tien jaar en ik had onmiddellijk gereageerd, blij want hoewel we elkaar niet echt goed hadden leren kennen was ik haar nooit vergeten. En waarom dan juist dit schilderij, deed het haar herinneren aan haar vaderland, ook zij hield van de bergen, zoveel wist ik wel, ze reageerde soms cynisch op mijn Alpen avonturen, leken deze bergketens op die van de Oeral en was die ene, hoogste en verste top op het dramatische schilderij voor haar de Elbroes en die in feite, anders dan de meeste mensen denken van de Mont Blanc, met zijn 5642 meter de hoogste top is van Europa.
En zoals altijd, je laatste schilderij is je mooiste, daar ben je van gaan houden en dat wil je niet kwijt maar in dit geval, voor Irina, het was te leuk, en vooral, om haar weer te zien met dat asblonde haar en die ogen in dezelfde tint waarin zoveel te zien was van Siberische steppes met driftig galopperende paardjes waarop bebontmutste baardkozakken zaten, Byzantijnse liederen zingend over de Wolga, kon ook zijn over Olga of Kalina, over de liefde in ieder geval voor een vrouw, een rivier in de Kaukasus of het lieve vaderland, tot een eindeloos geheim gehouden verdriet en ijskoude Wit Russische poesta’s maar evengoed konden die ogen verlangen naar heftig flakkerende kampvuren in de Oeral met oorverdovend spelende balalaika’s, want, zo vertelde ze me, overal in dat gigantische land had ze gewoond, vrijwillig of was het gestuurd, dat zei ze dan weer niet.
Dagelijks of in ieder geval wekelijks praatten wij, langzaam pratend in die voor haar zo moeilijke taal en we moesten daarom voortdurend heel vaak en hard lachen, als ik haar dan wilde helpen, zoekend naar het juiste woord en altijd weer wilde ze mij omhelzen en knuffelen en fijnknijpen tegen haar machtige Russische boezem.

En zo bleef veel voor mij geheim of in ieder geval onduidelijk, even snel als ze gekomen was, na een kop koffie in de warme tuin waar ze vroeg: “Geen kippetje, hier?” vertrok ze weer, ruim tien jaar was verstreken, waarin ze geen dag ouder leek te zijn geworden met het schilderij ‘Out of time’ in haar Mercedeskoffer, hoe had ik die titel toch gekozen, zelden was een naam beter op zijn plaats geweest, beschikte ik dan toch over telepathische gaven en vandaag had haar lach luid door mijn tuin geschald en had ze me nog net de kans gegeven naar haar dochter te vragen, Anya, die moeder geworden was en ook nu weer wilde ze innig afscheid nemen want ze zei totaal niet bang te zijn voor ‘dat Corona, die griepje’ en ze stapte in, kushandjes zwaaiend en roepend: “Dag sgattt.”
Nadat ze de straat uitgereden en om de hoek verdwenen was vond ik op de tafel een rode enveloppe, daarin zaten geen roebels maar euro’s.